مقدمه:

در نظام جمهوري اسلامي جايگاه خانواده نشأت گرفته از جهان بيني و تعاليم عملي اسلام است و از آن به عنوان كانون اصلي رشد و تعالي انسان و ارتقاي ارزش هاي فرهنگي، اخلاقي، اجتماعي و عامل حفظ و صيانت ارزش­هاي انساني، هويت فرهنگي، ديني و ملي ياد مي شود. قانون اساسي ما خانواده را واحد بنيادين جامعه معرفي كرده و معتقد است كه تشكيل خانواده زمينه ساز اصلي حركت تكاملي و رشد يابنده­ي انسان است. توافق عقيدتي و آرماني اصلي اساسي بوده و فراهم كردن امكانات براي نيل به اين مقصود از وظايف حكومت اسلامي است.

وزارت آموزش و پرورش در نظام جمهوري اسلامي از جمله دستگاه­هائي است كه بيشترين ارتباط را با خانواده­ها داشته و تقريباً مي­توان گفت تنها دستگاهي است كه با تمام خانواده ها در كشور ارتباط مستقيم روزمره دارد.

مسؤوليتي كه نهاد آموزش و پرورش در انتقال ارزش­ها و باورهاي اعتقادي، ملي و فرهنگي و آماده سازي نسل آينده براي پذيرش مسؤوليت هاي اجتماعي، سياسي، فرهنگي، اقتصادي بر عهده دارد، اين نهاد را ملزم مي­كند كه به موضوع خانواده توجه جدي­تري داشته باشد. چون خانه و مدرسه در ايفاي اين وظيفه نقش مكمل يكديگر را دارند.

نقش خانه و مدرسه در فرهنگ سازي، حفاظت و صيانت از فرهنگ اسلامي و ملي و مقابله با فرهنگ مهاجم بيگانه بر كسي پوشيده نيست. هم چنان كه نقش خانواده و مدرسه در رشد وفاق ملي، همگـرايي مدني و مشاركت عمومي درجهت ثبات سياسي، اعتلاي فرهنگي و توسعه و سازندگي انكار ناپذير است. مفاهيمي هم­چون عدالت، شجاعت و نيكوكاري، اعتماد متقابل، احترام، محبت، همكاري، ايثار، انتقاد پذيري، عفو و اغماض، انضباط و رعايت حقوق و حدود را فرزندان براي نخستين بار در محيط خانواده تجربه مي­كنند و سپس در مدرسه به آموزش و تمرين آن مي پردازند.

دلايل ضرورت آموزش خانواده:

در خانواده والدين در موضعي هستند كه مي توانند به گونه­اي رفتار كنند كه نتيجه­ي آن هدايت رفتار كودك باشد. بنابراين هنگامي كه كودك رفتار نامطلوب در منزل نشان مي دهد دليل آن مي تواند واكنش هاي نامناسب و ناهمسان والدين باشد. در واقع والدين ممكن است نادانسته رفتار نامناسب فرزند خود را تقويت كنند. از اين رو اصلاح رفتاري والدين، پيش نيازي است بر اصلاح رفتار كودك . دليل ديگر براي آموزش اولياء به جاي كار با كودك اين است كه والدين بيشترين وقت خود را با فرزند خود سپري مي كنند. از اين رو تأثيروالدين روي رفتار كودك به مراتب بيشتر از تأثير روابط درمانگر بر كودك است. كه البته اين امر درباره­ي مربيان و معلمان مدارس نيز صدق مي­كند. يكي از هدف هاي مهم آموزش اولياء ايجاد تغييرات مناسب در رفتار آن­ها در زمينه­ي ارتباط اولياء با فرزندانشان مي باشد. اكثر تظاهرات عاطفي را فرزند از والدين فرا مي­ گيرد.

الگوهاي متفاوت در رفتار والدين به واكنش­ها و عكس العمل­هاي مختلف فرزندان كه گاه سازگارانه و گاه ناسازگارانه است مي­انجامد. در آموزش اولياء عقيده­ي اصلي بر آن است كه والدين در هر سني مي­توانند فراگيرند و به توسعه­ي مهارت هاي خود بپردازند. (كانتور، 1995)

اصولي كه كانتور در­­زمينه­ي آموزش اولياء ارائه مي­نمايد نه تنها مؤيد اين نوع آموزش­هاست، بلكه ميزان علاقه­مندي و تمايل والدين را به لحاظ حضوري در اين آموزش­ها روشن مي سازد. كانتور در اصل اول آموزش اولياء مي گويد: والدين قدرت فراگيري دارند، چون در جلسات آموزش گروهي والدين، اطلاعات گوناگون در زمينه­هاي متعدد بين والدين رد و بدل مي شود كه موجب توسعه و گسترش دانش و بينش آن­ها مي­گردد. به علاوه از طريق مشاركت در كلاس­ها، والدين با عقايد و تجربيات مختلف و افكار جديد آشنا مي شوند و كاربردهاي هر روش را فرا مي­گيرند.

اصل دوم كانتور مي­گويد: والدين علاقه­مند به فراگيري هستند. اگر آن­ها در رابطه با فرزند خود با مشكلي روبرو شوند، چون مي خواهند فرزندانشان در آينده فردي موفق و خوشبخت باشند، لذا مي­خواهند به هر ترتيبي راه­حل مناسبي براي مشكل پيدا كنند.

حتي اگر والدين به تنهايي قادر به يافتن راه حلي نباشند، از ديگران كمك خواهند گرفت. بدين جهت چون والدين دوست دارند و مي­خواهند روش­هاي مبارزه با مشكلات و رفتارهاي مناسب كودك را فراگيرند، بايد امكاناتي براي يادگيري آن­ها به وجود آيد.

يكي از امكاناتي كه يادگيري آن­ها را مي افزايد، شركت در كلاس هاي آموزش اولياء است. كانتور در اصل سوم اعتقاد دارد، اولياء آن چيزي را ياد مي­گيرند كه دوست دارند. با پيروي از اين اصل مهم موضوع بحث در كلاس­هاي آموزشي بايد براي همه­ي شركت كنندگان جالب باشد و سرانجام در اصل چهارم آموزش اولياء آمده است: « والدين زماني چيزي را ياد مي گيرند كه به تجربه­ي روابط آن ها با فرزندانشان مربوط باشد ».

به جز خواصي كه بر آموزش اولياء به لحاظ ارتباط و رفتار آن­ها با فرزندانشان مترتب مي باشد، آگاهي والدين از نحوه­ي رفتار آن ها با هم ديگر بر خوشايندي زندگي و استحكام و دوام خانواده خواهد افزود، و با آرامش و نشاط بخشيدن به جو خانواده و بهبود شرايط عاطفي، بر ميزان خلاقيت فرزندان و آرامش روحي و رواني آن ها افزوده خواهد شد. در آموزش هاي اولياء اطلاعات و آگاهي هاي تربيتي در زمينه­ي سلامتي جسمي و رواني و شاخص هاي رشد جسمي، عاطفي، هوشي و اجتماعي در اختيار والدين قرار خواهد گرفت. بنابراين آن­ها با بهره­گيري از چنين اطلاعاتي هر گونه اختلال در روند رشد هوشي، اجتماعي يا جسمي و عاطفي فرزندان خود را متوجه و در فرصت لازم و مقتضي با بهره­گيري از مشاوره­هاي كلينيكي، به رفع مشكل خواهند پرداخت.

هم­چنان كه اشاره شد، آموزش و پرورش فرزندان در محيط مناسب خانوادگي يعني محيطي كه به لحاظ آگاهي و معرفت اولياء از شرايط عاطفي مناسب برخوردار مي باشد و والدين در نحوه­ي رفتار با همديگر و نيز با فرزندان بر اساس شيوه ها و معيارهاي تربيتي عمل مي­كنند و فرصت هاي لازم براي تأمين نيازهايي چون ابراز وجود، محبت، احترام، نظم، امنيت، وجدان اخلاقي، تمايلات جنسي و اجتماعي را فراهم مي­نمايند و شيوه هاي تفكر و انديشه­ي صحيح را ترويج مي دهند، حاصل خواهد شد.

شيوه­هاي مشاركت اولياء در آموزش و پرورش :

همكاري اولياء دانش آموزان با مدرسه، با اين كه از قديم به دلايل مختلف داراي اهميت بوده است، در چند دهه­ي اخير ضرورت اين مشاركت به علت وجود تحولات سريع اجتماعي و اقتصادي و تغييراتي كه در ارزش ها و روش­هاي زندگي در جوامع پديد آمده، بيش از پيش محرز گشته است.

در قديم وظيفه­ ي مدرسه منحصر به انتقال دانش و معلومات به دانش آموزان بود. اما جامعه­ ي امروز، مدرسه را علاوه بر انتقال دانش و فرهنگ بشري ضامن رشد اجتماعي، عاطفي و سلامت و بهداشت رواني دانش آموزان مي داند.

امروز از معلم انتظار مي­­رود كه بتواند براي دانش­آموزاني كه از خانواده­هاي مختلف با فرهنگ­ها، آداب و رسوم، نيازها و انتظارات گوناگوني هستند، نه فقط يك معلم بلكه يك دوست، مشاور، راهنما و مددكار اجتماعي باشد و بتواند با درك موقعيت هاي دشوار بسياري از خانواده ها پاسخگوي انتظارات متنوع آموزشي و پرورشي فرزندان آنان باشد. آن چه مبرهن است توجه به اين نكته­ي اساسي است كه معلمان قادر نيستند چنين مسؤوليتي را بدون شناخت خانواده و بدون تكيه بر امكانات و توانايي­هاي اولياء و همكاري آنان در تقويت امكانات آموزشي و تربيتي مدرسه به عهده گيرند. در ساليان اخير، تحقيقات متعددي اثرات خانواده را بر سازگاري تحصيلي و رشد ذهني كودكان مورد تأييد قرار داده است. نتايج تحقيقي در كشور بلژيك عامل خانواده يعني رفتار، نگرش­ها، خصوصيات شخصيتي، ظرفيت ذهني و موقعيت اجتماعي اولياء را بيان كننده­ي 70درصد تفاوت رشد ذهني كودكان 7 ساله مي داند. (پورتويس، 1987) .

پژوهش ديگري در زمينه­ ي موفقيت تحصيلي كودكان و نوجوانان رابطه­ ي معني داري را بين برخي رفتارها و نگرش هاي اولياء و نتايج تحصيلي شاگردان مورد تأييد قرار مي دهد. (سگينر، 1983) بر اساس اين تحقيقات دانش آموزاني كه در مدرسه موفق مي شوند، غالباً تعلق به خانواده­هايي دارند كه انتظارات بالا اما واقع گرايانه و متناسب با توانايي هاي فرزندان خود دارند.  آنان به كودكان و كارهايشان توجه مي كنند و با نظارت بر تكاليف درسي، اختصاص دادن زمان، محل و امكانات لازم و كمك در تنظيم اوقات مطالعه و استراحت فرزندان خود از آن­ها حمايت مي كنند.

ايـن نـوع تحقيقات نمـودار اين واقعيت است كه شـاگردان موفق، بيشتر از وجود اوليايي برخوردارند كه علاوه بر توجه به فرزندان خود، از توانايي­ها و مهارت­هاي ضروري براي ايفاي نقش پدر يا مادر بهره مندند. اين دانش­آموزان به خصوص از وجود مادراني برخوردارند كه ثبات عاطفي دارند، پرتحملند، به كودك اجازه­ي شكست داده، فرصت مي دهند تا مسائل خود را حل كند، و او را مورد قضاوت و مقايسه با ديگران قرار نمي دهند. اين مطالعات در زمينه­ ي اهميت فضاي عاطفي خانواده و اثرات رفتار تربيتي اولياء بر سازگاري تحصيلي و بر ايجاد عادات و خصوصيات مثبت رفتار كودكان و نوجوانان بسياري از محققان را به لزوم تقويت پيوند بين اولياء و مربيان و بهره­ گيري مدرسه از امكانات و توانايي­هاي عظيم خانواده معتقد نموده است.

يكي از پژوهشگران با ارائه­ ي نتايج يك همه پرسي در ايالات متحده آمريكا در مورد نظر معلمان در زمينه­ ي ارتباط با اولياء نشان مي دهد كه 90 درصد از معلمان در سطوح مختلف تحصيلي به سودمندي ارتباط بين خانه و مدرسه اعتقاد دارند و بر اين عقيده­ اند كه اين تعامل در افزايش شناخت متقابل خانه و مدرسه، كشف علائق مشترك، تقويت امكانات و مهارت­هاي تربيتي هر دو طرف مؤثر است. (موليز، 1982) در همين زمينه نتايج تحقيقاتي در زمينه­ ي نقش تربيتي اولياء بر اين نكته تأكيد دارد كه راه حل بسياري از مسائلي كه امروز مدرسه با دانش­ آموزان دارد جز در كانون خانواده حل و فصل نمي شود.

از طرف ديگر، پژوهشي در كشور كانادا در زمينه­ ي بررسي نظرات 957 نفر از اولياء در مورد رابطه با مدرسه، به تمايل شديد اولياء براي همكاري با مدرسه اشاره دارد. بر اساس اين تحقيق و تحقيقات مشابه ديگر، اكثر اولياء علاقمندند آموزشي دريافت دارند تا بتوانند به طور مؤثري بر تكاليف درسي فرزندان خود و برجريان تحصيل وي نظارت داشته باشند. (لارنت، 1993)

موانع همكاري در خانه و مدرسه:

موانع عمده ­ي ارتباط اولياء و مربيان را مي توان به سه گروه تقسيم كرد:

1- عوامل مربوط به معلم : در مورد معلمان مي توان گفت كه گاه برخوردهاي نسنجيده و ناآگاهانه برخي از معلمان جرأت حضور در مدرسه را از اولياء مي گيرد. به طور مثال كمبود اعتماد به نفس كه مي تواند ناشي از عوامل مختلف از جمله كمبود تخصص حرفه­اي باشد، باعث مي شود كه بعضي از معلمان در مقابل اولياء به خصوص اوليايي كه داراي تحصيلاتي بالاتر از آنان مي باشند، حالت دفاعي به خود بگيرند و مراجعه اولياء به مدرسه و نگراني آنان در مورد وضعيت تحصيلي فرزندانشان را به عنوان تهديد براي خود و زير سؤال قرار گرفتن روش ها و اقدامات آموزشي خود تلقي نمايند.

از طرفي ممكن است برخي از معلمان به خصوص در مناطق محروم با داشتن پيش داوري در مورد اولياء بي سواد و مقصر دانستن خانواده، در امر شكست تحصيلي دانش آموزان نتوانند رابطه­ ي ثمر بخشي با اولياء برقرار نمايند.

2- عوامل مربوط به مدرسه: بسياري از جلسات مدرسه براي اولياء در محيطي خشك و رسمي با برنامه ­هاي مشابه و كسل كننده برگزار مي شود. اولياء معمولاً در تنظيم و تهيه­ ي محتواي برنامه ­ها نقشي ندارند و شنوندگان خاموشي محسوب مي گردند كه از آنان انتظار مي رود برنامه را آن طور كه برايشان تنظيم شده است دنبال كنند. محتواي برنامه ها در بسياري از مواقع تناسبي با نيازها و انتظارات اولياء كه داراي فرهنگ و نگرش­هاي مختلف هستند، ندارد.

از طرفي در اين جلسات جاي معلمان كه صاحب خانه­ هاي اصلي هستند، خالي است. در حالي كه حضور آنان نه تنها ضروري است بلكه عاملي مهم در جلب اولياء به مدرسه محسوب مي گردد.

3- عوامل مربوط به اولياء : موانع ارتبـاطي خـانه و مدرسه تنهـا به معلم ومدرسه محدود نمي  شود. شرايط فرهنگي اجتماعي برخي از اولياء به خصوص تجربيات قبلي آن­ها از مدرسه مي تواند خود مانعي در راه ايجاد ارتباطات ثمربخش گردد. بسياري از اولياء از طبقات اجتماعي محروم، اطلاعات كافي در مورد مدرسه ندارند و از وضعيت تحصيلي و حقوق فرزندان خود با خبر نيستند . اينان مشكلات تحصيلي فرزندان خود را كمتر در ارتباط با شرايط سخت مادي، محدوديت­هاي فرهنگي و روش­هاي تربيتي خانواده مي­ بينند و دراكثر موارد آن­ها را به كمبود استعداد و توانايي­هاي فرزندان خود نسبت مي­ دهند.

از طرفي تصويري كه اين قبيل اولياء (كه اكثراً مدرسه نرفته و يا نتوانسته­ اند دوره­اي را به پايان برسانند) از مدرسه دارند، همان گونه كه مطالعات كشورهاي ديگر نيز بر آن تأكيد داشته است (تدسكو، 1979) تصوير مدرسه­ اي است كه قضاوت و جريمه مي­كند و بنابراين كمتر حاضرند در چنين محيطي حضور يابند. به خصوص كه مدرسه غالباً وقتي آنان را احضار مي­كند كه فرزندشان دچار مشكلات درسي يا انضباطي شده باشد. بديهي است روش­هاي معمول تشكيل جلسات در مدارس براي اين اولياء كه ذهنيت مثبتي از مدرسه ندارند موفقيت­ آميز نمي باشد.

در مقابل اين گروه، اوليايي قرار دارند كه با سطح بالاي تحصيلات و داشتن نگرش­هاي مثبت در زمينه­ ي همكاري با مدرسه، طالب مشاركت و همكاري نزديك با معلم و مسؤولان مدرسه در جهت رشد و شكوفايي فرزند خود مي باشند، اما روش­هاي معمول و يك طرفه جلسات و محتواي برنامه­ ها مورد رضايت آنان نيست.

برخي از عوامل موفقيت برنامه هاي همكاري خانه و مدرسه:

موفقيت برنامه­ هاي همكاري بين خانه و مدرسه به عوامل مختلف وابسته است كه مهم­ترين آن همان گونه كه اشاره رفت، جلب مشاركت اولياء براي مراسم و فعاليت­هاي مختلف و نه فقط براي شركت در انجمن اولياء و مربيان است.
بـه طــور مثـال اوليـاء را مي تـوان در فعـاليت­هـاي متنوعـي شركت داد. مانند

انجـام كارهاي داوطلبانه، مشاهده­ ي فعاليت­هاي معلم در كلاس، شركت در سخنراني در جلسات عمومي و در كميته هاي مشورتي. طبيعتاً برنامه ­هاي مؤثر همكاري خانه و مدرسه براي سطوح مختلف تحصيلي متفاوت مي باشد.

در دوره­ هاي پيش دبستاني برنامه­ هائي موفق است كه مداومت داشته، به تقويت مهارت­هاي تربيتي اولياء و حمايت از آنان بپردازد. در اين برنامه ها تعامل با اولياء بايد مستقيم و شخصي بوده و اهداف فعاليت براي اولياء كاملاً مشخص باشد.

در دوره­ ي دبستان هدف از برنامه­ هاي همكاري اولياء و مربيان تجهيز اولياء به مهارت­هايي است كه آنان بتوانند با نظارت بر تكاليف و وظايف تحصيلي فرزندان خود به آنان در دروس پايه كمك كنند. در بين اين برنامه­ ها ميتوان به طرح هايي اشاره كرد كه به منظور كمك به تغيير رفتار دانش آموز از طريق هماهنگ كردن فعاليت­هاي خانه و مدرسه تهيه شده است. اين برنامه ها به نحوي تنظيم مي گردد كه پاسخ گوي نيازهاي خاص اولياء و جامعه­ ي محلي باشد. به طور مثال در مناطق محروم كه بخش عظيمي از اولياء بي سوادند، جلسات اولياء و مربيان بايد به توضيح كامل هدف ها و برنامه هاي آموزش و پرورش در مدرسه، معيارهاي ارزشيابي دروس، مشكلات تحصيلي دانش آموزان و چگونگي كمك به پيشرفت درسي و بهبود رفتار آنان بپردازد. برنامه­ي مؤثر همكاري اولياء و مربيان در دوره­ي راهنمايي و دبيرستان برنامه اي است كه ضمن آشنا كردن اولياء با انتظارات برنامه­ ي آموزشي مدرسه، به شناخت بيشتر اولياء از مراحل و مشكلات دوران بلوغ و نوجواني كمك نمايد و مهارت­هاي لازم را براي روبرويي با مسائل نوجوانان و كمك به رشد متعادل شخصيت آنان، در اولياء ايجاد كند.

پيش نهادهايي در توسعه­ ي مشاركت خانه و مدرسه:

با توجه به اثرات مهم مشاركت و همكاري اولياء پيش نهادهاي زير در جهت نزديك­تـر شدن خـانه و مدرسه ارائـه مي گـردد: اين پيش نهادها بر اساس  تجربيات موفق برخي از كشورها و با توجه به مطالعات و تحقيقاتي است كه در ايران در زمينه­ ي همكاري خانه و مدرسه انجام گرفته است.

1- تشكيل جلسات بر اساس نيازها : براي جلب همكاري اولياء لازم است جلساتي در طي سال براي آنان ترتيب داده شود كه صرفاً به منظور رفع كمبودهاي مالي مدرسه طراحي نشده است، بلكه با توجه به نيازهاي خاص اولياء كه مي تواند در هر مدرسه شركت فعال داشته باشند طراحي شده- است. چنان چه جو حاكم در اين جلسات جو قبول و پذيرش يكايك شركت كنندگان باشد، اولياء احساس خواهند كرد وجودشان در جلسات لازم است و نقشي مؤثر در آموزش و پرورش فرزندان خود دارند.

2- تشكيل جلسات توسط معلمان : بر اساس بررسي­هاي انجام شده، اولياء از جلسات محدودتر و كم جمعيت­تر كه توسط معلم كلاس ترتيب مي يابد استقبال بيشتري مي نمايند. پيش نهاد مي شود كه دعوت كننده­ي جلسات لزوماً مدير مدرسه نباشد، بلكه معلمان به مناسبت­هاي مختلف والدين دانش آموزان كلاس خود را به مدرسه دعوت كنند. در اين جلسات معلمان فرصتي خواهند يافت تا ضمن گفتگو با اولياء در زمينه­ي مسائل خاص مربوط به كلاس با والديني كه كمتر در مدرسه ظاهر مي شوند و با توجه به مشكلات فرزندانشان لازم است همكاري بيشتر با مدرسه داشته باشند، به طرح مسائل مورد نياز بپردازند يا براي ملاقات خصوصي و جلب همكاري آنان قرار بگذارند.

3- آموزش مديران ومعلمان در زمينه­ ي ارتباط با خانواده : از آن جا كه موفقيت جلسات اولياء و مربيان در گرو مهارت ها و توانايي هاي ارتباطي مجريان و اداره كنندگان اين جلسات است پيش نهاد مي گردد كه مديران، معلمان و همه­ي كساني كه مسؤوليت اداره­ي اين قبيل جلسات را به عهده دارند، در مورد ارتباط با اولياء و تفاوت­هاي فرهنگي اجتماعي آنان و چگونگي ارائه­ي كمك هاي ضروري به آنان، آموزش جامع دريافت دارند.

مسؤوليت برنامه­ ريزي براي آموزش مسؤولان و معلمان مدارس در زمينه­ي ارتباط با اولياء را مي توان از اداره كل آموزش ضمن خدمت انتظار داشت. ضمناً مراكز تربيت معلم مي توانند نقش مهمي در آگاه ساختن دانشجو معلمان در زمينه­ي ارتباط با اولياء داشته باشند.

4- انجام تحقيقات در مورد انجمن هاي اولياء و مربيان : به منظور بررسي اثر بخشي انجمن- هاي مدارس و تلاش براي بهبود آن، پيش نهاد مي گردد تحقيقات وسيعي از طرف انجمن اولياء و مربيان وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه­ها و ساير مؤسسات آموزش عالي در زمينه­ ي نحوه­ ي اداره ­ي  جلسات، محتواي برنامه ها، ارزشيابي آن و آزمايش راه­ها و روش­هاي جديد اداره­ ي جلسات انجام گيرد تا مديران بتوانند با تكيه بر تجربيات خود و بهره­ گيري از اين نوع پژوهش ها تحولي در انجمن­هاي اولياء و مربيان ايجاد نمايند.

5- فضاي مدرسه : لازمه­ ي از ميان برداشتن مرز ميان خانه و مدرسه فراهم نمودن محيطي است كه اولياء بتوانند آزادانه در ساعات مختلف بدون احساس مزاحمت به مدرسه رفت و آمد داشته باشند. معماري مدرسه و ترتيب فضاهاي مختلف داخل ساختمان عامل مهمي در فراواني مراجعه­ ي اولياء به مدرسه است.

پيشنهاد مي گردد به هنگام طراحي فضاهاي آموزشي و در ترتيب دادن و تقسيم فضا براي فعاليت­ هاي مختلف آموزشي و پرورشي مدرسه، فضاها و مكان هاي خاصي نيز براي پذيرش اولياء در نظر گرفته شود تا اولياء به هنگام مراجعه به مدرسه در محيطي كه خصوصي بودن مراجعه­ ي آنان را تضمين نمايد، بتوانند با معلم، مشاور يا مدير مدرسه صحبت كنند يا در ساعاتي از روز بتوانند با حضور در اين مكان ها به انجام فعاليت هاي برنامه­ ريزي شده در جهت تكميل و تقويت آموزش و پرورش مدرسه بپردازند.

6- مسؤول رابطه با خانواده :از تجربيات مفيد در زمينه­ ي بهبود رابطه با اولياء كه مي­توان در ايران به خصوص در مدارس پر جمعيت و پر مسأله اجرا نمود،

طرح ميانجي يا واسطه­ ي خانه و مدرسه است. ميانجيگري، مجموعه فعاليت­هايي است كه به وسيله­ ي افرادي با نام ميانجي يا مسؤول رابطه با خانواده انجام مي­گيرد. وظيفه ميانجي كه لازم است قبل از تصدي اين پست آموزش جامعي دريافت كرده باشد، اين است كه از يك طرف با تنظيم فعاليت­هاي خاص اولياء را به درك بهتر قوانين و انتظارات مدرسه و نظارت بيشتر تحصيل و رفتار فرزندانشان تشويق نمايد و از طرف ديگر به معلمان در درك بهتر مسائل خانوادگي دانش­ آموزان و شناخت عميق­ تر خصوصيات فرهنگي خانواده­ ها كمك كند. از وظايف ديگر ميانجي كه نقشي به مراتب وسيع­تر از يك مشاور به عهده دارد، اين است كه با بررسي مشكلات خاص هر دانش آموز ضمن تماس با معلمان مختلف، با خانواده و در صورت لزوم با تماس و جلب حمايت سازمان هاي خارج از مدرسه (بنيادهاي فرهنگي، مذهبي، درماني، حقوقي و . . .) دانش آموزان را در رفع مشكلات مختلفي كه مانع ادامه­ ي تحصيل ثمر بخش و بهداشت و سلامت رواني آنان مي گردد، ياري نمايد.

منــابع :

1. سعادتمند، زهره. دوازده رهنمود تربيتي براي اولياء و مربيان. اصفهان : انتشارات قاصد سحر،1380.

2. سعادتمند، زهره. تعليم و تربيت همگام با مراحل زندگي. اصفهان : انتشارات نشاط،1374.

3. شريعتمداري، علي. رسالت تربيتي و علمي مراكز آموزشي. تهران: سمت،1374.

4.      Pourtois, J.P, Eduquer les parents, Ed. Labor,1987.

5.      Seginer, R.,Parents' Educational Expectations and children's Academic     Achievements: A Literature Review, Merril Palmer­ Quarterly 29, 1-23 , 1983.

6.      Moles,O. Synthesis of Recent Researches on Parents Participation in children's education, Educatioal Leadership, 40, no, 2,4-47, 1982.

7.      CCDE, 1981, in Pourtois, J.P.,Eduquer les parents, Ed. Labor, 1987.

8.      St-Laurent et al, Enquete sur la collaboration ecole- famille au avebec. Revue Canadienne de psycho- education, 1993.

9.      Teacher practices. The Elementary School Journal, 83,85-102.

10. Tedesco, E., Des familles parlent de pecole , Tournai, casterman, E3 , 1979.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: